Zakończył się proces konserwacji trzech gotyckich rzeźb

15 grudnia 2022 r. odbyła się komisja, podczas które, zatwierdzono efekt końcowy prac konserwatorskich nad trzema gotyckimi rzeźbami z Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie w składzie: dr Janusz Sarkowicz, mgr Maja Potrawiak, mgr Katarzyna Dobrzańska oraz ks. dr Piotr Pasek.

W ramach realizowanego w bieżącym roku projektu konserwatorskiego poddano konserwacji trzy gotyckie rzeźby należące do Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie. Są to pochodzące z XIV i początku XV wieku figury świętych biskupów, pochodzące z Biecza, Czarnego Potoku oraz Iwkowej. Pomimo że wszystkie poświęcone są podobnej tematyce – świętych biskupów – to różnią się one stylistyką i wyrazem artystycznym. Dzięki temu stanowią interesujący zbiór przedstawień.

W trakcie realizowanego projektu odkryte zostały nowe informacje na temat historii rzeźb. Wszystkie figury wykonane były z drewna, w specjalizujących się w tym średniowiecznych warsztatach, znajdujących się na terenie Małopolski. W dwóch przypadkach jest to często wykorzystywane drewno lipy, w jednym zaś – topoli. Rzeźby były gruntowane i dekorowane barwną polichromią, z wykorzystaniem farb w intensywnych kolorach – błękitów, zieleni, czerwień, a także srebra i złota.

Jak informują autorki prac konserwatorskich, Maja Potrawiak i Katarzyna Dobrzańska, niestety, z uwagi na wiek średniowiecznych zabytków – które liczą sobie około 600 lat – rzadko możemy podziwiać je w dawnym blasku. O długiej historii rzeźb świadczą archiwalne przekazy – wizytacje biskupie, katalogi wystaw, dawne opracowania. Dzięki pracom konserwatorskim możliwe stało się spowolnienie procesu niszczenia i częściowe odtworzenie dawnego wyglądu rzeźb. Istotne przy tym jest to, że zabytki nie są odtwarzane całkowicie. Niektóre brakujące elementy poddawane są uzupełnianiu, lecz niektóre nie, i jest to celowe działanie, zgodne z nowoczesną myślą konserwatorską.

Rzeźba świętego biskupa z Iwkowej oczyszczona została z pokrywających ją XX-wiecznych przemalowań. Dzięki temu, po niewielkim uzupełnieniu, udało odkryć się oryginalną dekorację malarską oraz szaty pokryte srebrzeniem. W przypadku rzeźby świętego biskupa z Czarnego Potoku, priorytetowym działaniem było usunięcie zanieczyszczeń i zabezpieczenie zachowanych fragmentów polichromii, dzięki czemu zabytek zachowany zostanie jako ważny dokument historyczny. Największym wyzwaniem była konserwacja rzeźby świętego biskupa z Biecza. Bardzo osłabiona struktura drewna uniemożliwiała dotychczas prezentację rzeźby na wystawie.

Efekty konserwacji prezentowane będą na spotkaniu towarzyszącym powrotowi zakonserwowanych rzeźb do muzeum. Będzie ono miało miejsce 20 grudnia 2022 roku, o godzinie 17.30, przy placu Katedralnym 6 w Tarnowie. Wstęp na spotkanie jest bezpłatny.

Prace konserwatorskie zrealizowano dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury w wysokości 70 000 zł oraz wkładowi własnemu Diecezji Tarnowskiej w wysokości 20 000 zł.